Μαζί με τη γέννηση της κρατικής εξουσίας έγινε γρήγορα αντιληπτή και η ανάγκη για την επινόηση αποδιοπομπαίων τράγων και μαύρων προβάτων που απειλούν με την παρουσία τους και μόνο τη συνοχή της κοινωνίας προκαλώντας στα υπόλοιπα μέλη της θυμό και αηδία. Αυτό το σχεδόν απλοϊκό πλην όμως τελεσφόρο τέχνασμα εξυπηρέτησε και συνεχίζει να εξυπηρετεί μια σειρά σκοπών με κυριότερο ίσως την εκτόνωση της κοινωνικής οργής και τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τον πραγματικό υπαίτιο της καταπίεσης που ακούει φυσικά στο όνομα κράτος. Από τις μάγισσες του Μεσαίωνα και τους τρελούς της εποχής του Ορθολογισμού και των Φώτων έχουμε φτάσει σήμερα στους ναρκομανείς, τους μετανάστες και τους εγκληματίες του 21ου αιώνα διατηρώντας ακέραιη την ίδια λογική περιθωριοποίησης και αποκλεισμού. Το πρεζάκι, ο λαθρομετανάστης και το κάθαρμα έχουν γίνει τα αποβράσματα μιας κοινωνίας που ζητά απηυδισμένη να απαλλαχτεί από την ενοχλητική τους παρουσία. Σαν "μια αδέξια πινελιά στο φόντο" όπως αναφέρει και ένας στίχος, της κατά τα άλλα εύρυθμης κοινωνικής οργάνωσης που φαίνεται να υποφέρει από προβλήματα που έχουν την πηγή τους στους πρόποδες της ταξικής πυραμίδας, γύρω από τη λειτουργική και πειθήνια εργατική τάξη, τα εξοστρακισμένα αυτά μέλη της κοινωνίας αναλαμβάνουν ρόλο σάκου του μποξ για τις θυμωμένες γροθιές ενός λαού που έχει επιλέξει να διοχετεύσει την οργή του σε έναν κατώτερο εχθρό.
Η πλειοψηφία του κόσμου αποδεικνύει καθημερινά ότι
έχει επιλέξει το συμβιβασμό με το σύστημα και την υποταγή του σε αυτό προσπαθώντας έτσι να εξηγήσει με νέα και ευλογοφανή κριτήρια τί είναι αυτό που προσβάλλει την ευημερία του. Οι όποιες φωνές και διαμαρτυρίες κατά της κρατικής πολιτικής ή ακόμη και του ευρύτερου καπιταλιστικού συστήματος που εκφράζονται σήμερα από το σύνολο του λαού δεν συνεπάγονται μια συνειδητή ιδεολογική αντιπαράθεση στην κοινωνική ανισότητα παρά καθρεφτίζουν ως επί το πλείστον το ατομικό αίσθημα αγανάκτησης του καθενός. Έτσι λοιπόν, πίσω από τις συνήθεις διαμαρτυρίες του καναπέ που έχουν πια καταστεί μόδα, κρύβεται στην πραγματικότητα μια έντονη συμπάθεια αν όχι ως προς τα ίδια τα άτομα τότε τουλάχιστον ως προς την ιδέα των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων που διευκολύνει την επίρριψη των ευθυνών για τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα στην ατίθαση ή κατώτατη φύση μιας εκ των πραγμάτων περιθωριοποιημένης μάζας.
Τα προβλήματα της καθημερινότητας αποτυπώνονται σε συγκεκριμένες ομάδες και συγκεκριμένα πρόσωπα κοινωνικά αποκλεισμένων και ίσως αυτό να μην ήταν απαραίτητα κάτι τόσο παράλογο εάν δεν υπονοούταν η εγγενώς καθορισμένη τάση αυτών των ανθρώπων να λειτουργούν αντικοινωνικά. Καμία προσπάθεια δεν γίνεται εκ μέρους της κοινωνίας και των μελών της ώστε να εντοπιστούν οι αιτίες που οδήγησαν στη νομική ή ηθική παρέκκλιση και να θεραπευτούν σε ένα προοδευτικό πλαίσιο πρόληψης και επανένταξης που αγκαλιάζει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Δεν έχει σημασία τι οδήγησε τον ναρκομανή σ' αυτή την κατάσταση ούτε πώς θα μπορέσει να γίνει καλά παρά μόνο να βρεθεί κάποιος τρόπος να εξαφανιστεί από τη γειτονιά μας. Δεν έχει σημασία πώς ένας άνθρωπος έφτασε στο σημείο να διαπράξει ένα έγκλημα και αν θα μπορούσε να μετανοήσει γι' αυτό(ή έστω να συμμορφωθεί) παρά μόνο να απαλλαχτούμε μια και καλή από την απειλή της ύπαρξής του. Αυτή η βαθιά προβληματική αντίληψη μιας κοινωνίας επιβαρυμένης με παρείσακτες ως και μικροβιακές οντότητες ήρθε στην επιφάνεια με το πρόσφατο θέμα του Νίκου Ρωμανού και της προσπάθειάς του να του αναγνωριστεί το δικαίωμα συμμετοχής στην παρακολούθηση μαθημάτων. Μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού συνεχίζει να καταδικάζει τον αγώνα του λόγω κυρίως των πράξεων και των πολιτικών του πεποιθήσεων. Η κοινωνία, διχασμένη πάνω στο ζήτημα, αδυνατεί για μια ακόμη φορά να αναγνωρίσει το δικαίωμα στην επανένταξη κρατώντας τους έγκλειστους όσο το δυνατόν μακριά της σαν σκουπίδια που πρέπει να μείνουν μακριά από τον καθαρό αέρα. Λίγοι είναι αυτοί που έχουν συνειδητοποιήσει ότι το στίγμα είναι μια χαρακιά στο μέτωπο που εν δυνάμει φέρει ο καθένας μας κι ότι η ισχυρότερη δύναμη που μπορεί να συγκρατήσει με ασφάλεια τα θεμέλια μιας υγιούς κοινωνίας δεν είναι η τιμωρία αλλά η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να δρα στα πλαίσια της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης.
Άγγελος Διδάχος
Η πλειοψηφία του κόσμου αποδεικνύει καθημερινά ότι
έχει επιλέξει το συμβιβασμό με το σύστημα και την υποταγή του σε αυτό προσπαθώντας έτσι να εξηγήσει με νέα και ευλογοφανή κριτήρια τί είναι αυτό που προσβάλλει την ευημερία του. Οι όποιες φωνές και διαμαρτυρίες κατά της κρατικής πολιτικής ή ακόμη και του ευρύτερου καπιταλιστικού συστήματος που εκφράζονται σήμερα από το σύνολο του λαού δεν συνεπάγονται μια συνειδητή ιδεολογική αντιπαράθεση στην κοινωνική ανισότητα παρά καθρεφτίζουν ως επί το πλείστον το ατομικό αίσθημα αγανάκτησης του καθενός. Έτσι λοιπόν, πίσω από τις συνήθεις διαμαρτυρίες του καναπέ που έχουν πια καταστεί μόδα, κρύβεται στην πραγματικότητα μια έντονη συμπάθεια αν όχι ως προς τα ίδια τα άτομα τότε τουλάχιστον ως προς την ιδέα των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων που διευκολύνει την επίρριψη των ευθυνών για τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα στην ατίθαση ή κατώτατη φύση μιας εκ των πραγμάτων περιθωριοποιημένης μάζας.
Τα προβλήματα της καθημερινότητας αποτυπώνονται σε συγκεκριμένες ομάδες και συγκεκριμένα πρόσωπα κοινωνικά αποκλεισμένων και ίσως αυτό να μην ήταν απαραίτητα κάτι τόσο παράλογο εάν δεν υπονοούταν η εγγενώς καθορισμένη τάση αυτών των ανθρώπων να λειτουργούν αντικοινωνικά. Καμία προσπάθεια δεν γίνεται εκ μέρους της κοινωνίας και των μελών της ώστε να εντοπιστούν οι αιτίες που οδήγησαν στη νομική ή ηθική παρέκκλιση και να θεραπευτούν σε ένα προοδευτικό πλαίσιο πρόληψης και επανένταξης που αγκαλιάζει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Δεν έχει σημασία τι οδήγησε τον ναρκομανή σ' αυτή την κατάσταση ούτε πώς θα μπορέσει να γίνει καλά παρά μόνο να βρεθεί κάποιος τρόπος να εξαφανιστεί από τη γειτονιά μας. Δεν έχει σημασία πώς ένας άνθρωπος έφτασε στο σημείο να διαπράξει ένα έγκλημα και αν θα μπορούσε να μετανοήσει γι' αυτό(ή έστω να συμμορφωθεί) παρά μόνο να απαλλαχτούμε μια και καλή από την απειλή της ύπαρξής του. Αυτή η βαθιά προβληματική αντίληψη μιας κοινωνίας επιβαρυμένης με παρείσακτες ως και μικροβιακές οντότητες ήρθε στην επιφάνεια με το πρόσφατο θέμα του Νίκου Ρωμανού και της προσπάθειάς του να του αναγνωριστεί το δικαίωμα συμμετοχής στην παρακολούθηση μαθημάτων. Μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού συνεχίζει να καταδικάζει τον αγώνα του λόγω κυρίως των πράξεων και των πολιτικών του πεποιθήσεων. Η κοινωνία, διχασμένη πάνω στο ζήτημα, αδυνατεί για μια ακόμη φορά να αναγνωρίσει το δικαίωμα στην επανένταξη κρατώντας τους έγκλειστους όσο το δυνατόν μακριά της σαν σκουπίδια που πρέπει να μείνουν μακριά από τον καθαρό αέρα. Λίγοι είναι αυτοί που έχουν συνειδητοποιήσει ότι το στίγμα είναι μια χαρακιά στο μέτωπο που εν δυνάμει φέρει ο καθένας μας κι ότι η ισχυρότερη δύναμη που μπορεί να συγκρατήσει με ασφάλεια τα θεμέλια μιας υγιούς κοινωνίας δεν είναι η τιμωρία αλλά η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να δρα στα πλαίσια της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης.
Άγγελος Διδάχος
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου