Ξενοδοχείο Grand Budapest

Σίγουρα δεν είμαι αυτός που κουβαλάει στην πλάτη του εμπειρίες αμέτρητων κινηματογραφικών ωρών ώστε να γράψει μία εμπεριστατωμένη και ζουμερή κριτική πάνω σε μία ταινία - και ευτυχώς για τους σινεφίλ υπάρχουν αρκετοί bloggers που αναλαμβάνουν αυτή τη δουλειά - ωστόσο δεν μπορώ παρά να πω λίγα τουλάχιστο λόγια για τη φετινή παραγωγή που ακούει στο όνομα "Ξενοδοχείο Grand Budapest". Εν αρχή θέλω να διευκρινίσω ότι γοητεύομαι με κάθε ιστορία που δίνει εκ φύσεως της την αφορμή να "σκαλίσεις" τα γεγονότα που τη συνθέτουν και να αναζητήσεις το ρόλο και τη σημασία του καθενός χωριστά. Με απλούστερα λόγια γοητεύομαι από τις ταινίες που έχουν μια καλλιτεχνική χροιά, που ζητείσαι εσύ προσωπικά να περιβάλλεις με κάποιo νόημα. Για να προλάβω τυχόν υποψίες περί μυστηριώδους πλοκής και ανεξήγητης δραματικής ροής είναι ευκαιρία να διευκρινίσω ότι στην πραγματικότητα το Ξενοδοχείο Grand Budapest είναι εντελώς το αντίθετο! Πρόκειται για μια ταινία με εξαιρετικά λιτή υπόθεση δίχως κανένα απολύτως σκοτεινό σημείο στην εξέλιξή της. Η σεναριογραφική της λιτότητα ωστόσο εμφανίζει ένα πρωτότυπο χαρακτηριστικό : το παραμυθικό στοιχείο συνταιριάζεται άψογα με το νατουραλιστικό και εναλλάσσεται μαζί του σε ανύποπτο χρόνο. Έτσι λοιπόν βλέπουμε συχνά τους πρωταγωνιστές να ξεπερνούν τα εμπόδια πορευόμενοι με τρόπο σχεδόν μαγικό χωρίς να αποδίδεται καμία βαρύτητα στο ρεαλιστικό κομμάτι των προβλημάτων τους ενώ παράλληλα το μαγικό αυτό στοιχείο διακόπτεται απρόοπτα από στυγνές εικόνες ρεαλισμού που προκαλούν κατάπληξη. Η φαινομενική αυτή ασυμβατότητα που μετατρέπει μια εύθυμη οικογενειακή ταινία άκρως ακατάλληλη από τη μια στιγμή στην άλλη για κάθε παιδί εξυπηρετεί ένα σπουδαίο σκοπό που δεν είναι άλλως απ' την αντιπαράθεση του πολιτισμού με την βαρβαρότητα. Ο πολιτισμός εδώ συμπυκνώνει όχι μόνο απτές έννοιες όπως η οργάνωση και η τάξη αλλά και έννοιες πνευματικές όπως αυτή της τέχνης, της ευαίσθητης ψυχής και εν τέλει της ουτοπίας. Είναι κάθε τι καλό που χαρίζει την αίσθηση ευρυθμίας και χρωματίζει την πραγματικότητα με πινελιές φαντασίας. Η βαρβαρότητα εκφράζεται μέσα από την καταστροφική τάση του πολέμου ο οποίος ήδη ζυμώνεται από το ναζιστικό καθεστώς. Υπάρχουν ορισμένες αξιοσημείωτες ιστορικές τροποποιήσεις - όπως το σήμα των SS που εμφανίζεται με τη μορφή ZZ - ή μάλλον ιστορικές ενδείξεις εάν θεωρήσουμε ολόκληρο το έργο ως κατά το ήμισυ ονειρική δημιουργία. Πράγματι, μπορούμε εύκολα να εντοπίσουμε την ύπαρξη συμβόλων και το σημαντικότερο ίσως απ' όλα αυτά είναι το ίδιο το ξενοδοχείο το οποίο ενσαρκώνει την ιδέα του πολιτισμού. Ο ονειρικός χαρακτήρας του έργου γίνεται αντιληπτός αν σκεφτούμε πως δεν είναι η δράση αυτή που τελικά μας απασχολεί αλλά το τι κρύβεται πίσω από αυτή. Έτσι, όπως ακριβώς και σε ένα όνειρο όπου το νόημα μπορεί να φωλιάζει στη βαθύτερη σημασία του χώρου και όχι των προσώπων ο τελικός πρωταγωνιστής του έργου είναι τελικά το ίδιο το ξενοδοχείο. Είναι το μέρος όπου ζούσε η αγάπη και ζει η μοναξιά.

Υ.Γ Για το επιφανειακό μέρος των πραγμάτων και συγκεκριμένα σχετικά με τη σκηνογραφία-ενδυματολογία, η ταινία δικαιούται αναμφίβολα όσκαρ καλαισθησίας.