27 Δεκεμβρίου 2011

Με αφορμή την ανάρτηση του Ευρύνοου  βγαίνω τελείως απ' το πνεύμα των Χριστουγέννων και θίγω ένα αρκετά υποτιμημένο θέμα που τα σενάρια του και μόνο μοιάζουν εξωπραγματικά. Αυτό γιατί η αξία και η προστασία της ανθρώπινης ζωής σήμερα θεωρείται δεδομένη. Ωστόσο, με μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν διαπιστώνουμε αβίαστα πως ο τρόπος σκέψης των ανθρώπων, οι καταβολές τους και γενικότερα η κοσμοθεωρία
τους δεν παραμένει σταθερή αλλά μεταβάλλεται. Αυτό που σήμερα φαντάζει απίθανο μπορεί σε μικρό χρονικό διάστημα να γίνει πραγματικότητα κι αυτό που σήμερα είναι ηθικό μπορεί εύκολα να γίνει ανήθικο. Ευτυχώς ή δυστυχώς ο άνθρωπος είναι "εύπλαστος", στη διαμόρφωση δηλαδή του χαρακτήρα του πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν τα κοινωνικά ερεθίσματα που δέχεται. Η έννοια του λογικού και του παράλογου είναι σχετική και καθορίζεται αποκλειστικά απ' τον τόπο και τον χρόνο. Εάν, για παράδειγμα, κάποιος Αζτέκος - θεωρητικά μιλώντας - ετίθετο εναντίον των ανθρωποθυσιών θα χαρακτηριζόταν σίγουρα σαλεμένος και δεν θ΄ αργούσε η ώρα που θα τον κάθιζαν στο βωμό. Σήμερα, οι αξίες είναι δομημένες στα θεμέλια της ανθρώπινης υπόστασης και αυτό αδιαμφισβήτητα βοηθά τη ζωή του ανθρώπου, την εκλεπτύνει και τη νοηματοδοτεί. Ωστόσο, τα θεμέλια αυτά που χτίστηκαν πάνω απ΄ τα ερείπια των παγκοσμίων πολέμων αρχίζουν πάλι να σείονται. Συστηματικά καλλιεργείται το μίσος, η διχόνοια και η ανοχή σε όλο και σκληρότερα περιστατικά βίας κυρίως δια της τηλεόρασης η οποία έχει καταστεί το κυρίαρχο μέσο "παιδείας" της σύγχρονης εποχής υποσκελίζοντας ακόμη και το ίδιο το σχολείο. Στην υποβάθμιση της ανθρώπινης αξίας βοήθησε φυσικά και η ανάδειξη του χρήματος ως νούμερο ένα προτεραιότητα και κυρίαρχη ανάγκη που για να ικανοποιηθεί αγιάζονται όλα τα μέσα. Μέσα στα πλαίσια λοιπόν της ιδεολογικής μετάπλασης, η οποία θα προσλάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις όταν η αναθρεμμένη με τα νέα διαστρεβλωμένα πρότυπα νέα γενιά αναλάβει εκπαιδευτικά καθήκοντα προς τις επόμενες, θα αναβιώσει και το ζήτημα του κανιβαλισμού (με μια νέα μορφή). Φαίνεται υπερβολικό; Στο κοντινό παρελθόν παρατηρείται κανιβαλισμός ως έσχατη λύση επιβίωσης (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος). Τη σήμερον ημέρα τα φαινόμενα "κανιβαλισμού" με την μεταφορική έννοια πολλαπλασιάζονται συνεχώς. Είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα φαινόμενα αγριότητας και απανθρωπιάς αυξάνονται απειλητικά ενώ ταυτόχρονα εξαλείφεται η ανθρώπινη ευαισθησία και επικρατεί η λογική του ατομικισμού και του ανταγωνισμού. Αυτό που πρέπει να μας προβληματίζει είναι το μέγεθος της διαχωριστικής γραμμής ανάμεσα στο μεταφορικό και κυριολεκτικό κανιβαλισμό. Δεν θα βιαζόμουν λοιπόν να χαρακτηρίσω υπερβολικό το σενάριο δημιουργίας βιομηχανιών που θα παράγουν κλωνοποιημένα μέρη του ανθρώπινου σώματος προς κατανάλωση. Σε καιρούς που η πείνα και η ανέχεια μαστίζει τον άνθρωπο οι ηθικές αναστολές παραμερίζονται και κυριαρχεί το ένστικτο της επιβίωσης. Στην "πολιτισμένη" Ολλανδία δυο άντρες αντάλλαξαν κι έφαγαν σε ζωντανή εκπομπή μέρη του σώματός τους. Κι αυτό πολύ φοβάμαι πως είναι μόνο η αρχή ενός θέματος που θα κυλήσει αργά αλλά συστηματικά...
Ελπίζω να κάνω λάθος και η θεωρία της επανεμφάνισης του κανιβαλισμού να είναι αβάσιμη. Ελπίζω να είμαι επηρεασμένος από φανταστικά σενάρια που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα. Επιτρέψτε μου όμως να τρέφω τις ανησυχίες μου μέσα σε μια εποχή ραγδαίων επιστημονικών και ιδεολογικών αλλαγών.

6 σχόλια :

xromatisti είπε...

Crux!Τί 'ναι αυτά που λες!
Βγάλε απ'το μυαλό σου αυτές τις σκέψεις! Ένα ηλίθιο μεμονωμένο περιστατικό ήταν προς τέρψιν των 2 πεινασμένων για τηλεθέαση παρουσιαστών.
Καλή σου μέρα και περιμένω την επόμενη χαρούμενη ανάρτησή σου.

Crux είπε...

Καλημέρα Χρωματιστή.

Νομίζω πως όλα τα θέματα επιδέχονται μελέτη! Αυτό το περιστατικό ήταν πράγματι ηλίθιο. Το θέμα είναι πώς κατάφερε να βγει στον αέρα.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα πράγματι τα όσα λέω είναι ηλίθια και απίστευτα( έχω επίγνωση!).
Δεν έχω να πω κάτι επιπλέον, το μόνο για το οποίο είμαι βέβαιος είναι ότι ο άνθρωπος στο πέρασμα των χρόνων μπορεί να αλλάξει ριζικά. Και για να μην μπερδευόμαστε, δεν μιλώ για αλληλοσπαραγμό αλλά για βιομηχανίες τροφής.
Anyway, να το συνεχίσω άλλο δε λέει! Γιατί όσο περισσότερο το συνεχίζω τόσο πιο τρελός δείχνω!

Και πάλι καλημέρα :)

ο δείμος του πολίτη είπε...

Φίλε, θα συμφωνήσω απόλυτα με τη Βίκυ. Ένα περιστατικό ήταν μόνο με μόνο στόχο να προκαλέσει τηλεοπτικό θέαμα για να φέρει κέρδος. Ο κανιβαλισμός στο 99.9% των λαών και λαοτήτων θεωρείται αποτρόπαιος και καταδικαστέος. Όταν εμφανίζονται δόκτορες Χάνιμπαλ τιμωρούνται με βάση τούτη την ηθική από τους ενόρκους κι όχι με βάση τους φόνους (η γνήσια νομική βάση). Ακόμα και σε ακραίες περιπτώσεις που κάποιοι κατέφυγαν σε κανιβαλισμό νεκρών, προκειμένου να επιβιώσουν οι ζωντανοί (βλ. αεροπορικό ατύχημα στις Άνδεις τη δεκαετία του '80), οι άνθρωποι τους καταδίκασαν ηθικά, αν και τους κατανοούσαν.

Φυσικά, βέβαια, και η ηθική πάντα αλλάζει μορφή, μετασχηματίζεται και μεταπλάθεται. Σήμερα, δε πολύ πιο εύκολα και σαφώς γρηγορότερα.

Crux είπε...

Καλησπέρα Δείμε.

Συμφωνώ με όσα λες. Ο κανιβαλισμός είναι μια πράξη που ανεξαρτήτως εποχής και ηθικής προκαλεί αποστροφή και καταδικάζεται απ΄ την κοινή γνώμη. Δεν μιλώ όμως για κανιβαλισμό σε μορφή αλληλοσπαραγμού αλλά για περίπτωση βιομηχανοποιημένης τροφής στο μέλλον. Και δεν είμαι σίγουρος αν μια τέτοια πρόταση θα προκαλούσε εξίσου μεγάλες αντιδράσεις. Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι καθόλου ανήθικο δεν είναι να διακόπτεις τη λειτουργία ενός μεμονωμένου οργάνου που έχει παραχθεί τεχνητά. Και συνεχίζοντας να υποστηρίξει πως η κατανάλωση αυτού του οργάνου δεν πρόκειται για κανιβαλισμό, αφού από άνθρωπο ποτέ δεν αφαιρέθηκε. Τέτοιοι τρελοί και εντελώς απ-ευαισθητοποιημένοι επιστήμονες υπάρχουν! Διάβαζα τις προάλλες για τον Eric Pianka, που έτσι ξερά πρότεινε να ποτιστεί ο κόσμος με ιό και να μειωθεί ο παγκόσμιος πληθυσμός στο 10% και μάλιστα καταχειροκροτήθηκε. Με το παράδειγμα αυτό προσπαθώ απλώς να εξηγήσω πως μερικά μυαλά λειτουργούν χωρίς κανένα φραγμό και για ό,τι εμείς αποφεύγουμε έστω να ανταλλάξουμε δυο κουβέντες άλλοι συζητούν ενθουσιασμένοι στα σοβαρά.
Πράγματι πάντως, περιστατικά "κανονικού" (αν μπορώ να το πω έτσι) κανιβαλισμού είναι και θα είναι μεμονωμένα. Πάνω σ΄ αυτό συμφωνώ απόλυτα και με τους δυο σας και αναιρώ τα όσα είπα για τις χώρες του τρίτου κόσμου. (Ίσως ο τρόπος που έγραψα την ανάρτηση να έδωσε λανθασμένη εντύπωση).

Επειδή η όλη συζήτηση μου έχει γυρίσει λίγο τα έντερα λέω να το σταματήσουμε κάπου εδώ! Αξίζει πάντως πιστεύω να ακουμπάμε όλα τα θέματα.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Δε διαφωνώ, με τον τερματισμό. Απλά για το πω πιο λιτά, είμαι πιο αισιόδοξος από εσένα...

Crux είπε...

Πες το έτσι! Εξακολουθώ πάντως να πιστεύω ότι δεν είμαι απαισιόδοξος τύπος. Ίσως απλώς να είμαι... λιγότερο αισιόδοξος!

Γενικώς πάντως αποφεύγω σε οποιαδήποτε απόπειρα πρόβλεψης ( όσο εύστοχη ή αποτυχημένη και να να ΄ναι ) να επηρεάζομαι απ΄ το αισιόδοξο ή το απαισιόδοξο.
Αν η ελπίδα ήταν μέτρο πρόβλεψης τότε τις περισσότερες φορές θα πέφταμε έξω! Κι αυτό δεν το θέτω ως αντεπιχείρημα ή κάτι τέτοιο... Προφανέστατα πάντως σ΄ αυτήν την υπόθεση είμαι λάθος εγώ κι απλώς η σκέψη μου ακολούθησε το δρόμο της υπερβολής.

Κάτι άσχετο αλλά σημαντικό : Φέτος θα ζήσουμε ποιητική βραδιά ;