Η πρόσφατη τραγωδία στην Ιαπωνία κέντρισε όπως ήταν αναμενόμενο το παγκόσμιο ενδιαφέρον δίνοντας έτσι τροφή στα ΜΜΕ για άρθρα και συζητήσεις περιβαλλοντικού περιεχομένου. Αναμφισβήτητα η οικολογική αυτή ανησυχία ευαισθητοποιεί αλλά και ενεργοποιεί πλήθος κόσμου γι΄αυτό και ορθά καλλιεργείται. Παράλληλα όμως δεν έλειψαν οι λεπτομερειακές οικονομικές αναλύσεις, οι προσεγγίσεις του χρηματικού μεγέθους της καταστροφής και τα σχεδιαγράμματα που υπολόγιζαν τον αντίκτυπο της στο κόσμο του χρηματιστηρίου.
Το φαινόμενο αυτό φυσικά δεν μας είναι πρωτόγνωρο. Εδώ και δεκαετίες ο Τύπος και ιδιαίτερα η τηλεόραση δίχως να διαθέτει τους στοιχειώδεις ηθικούς φραγμούς, μετατρέπει τις ανυπολόγιστες με μαθηματικά κριτήρια καταστροφές σε ψυχρά και απάνθρωπα οικονομικά συμπεράσματα. Η απώλεια της ανθρώπινης ζωής, η καταστροφή του περιβάλλοντος και τα ψυχικά τραύματα που αφήνει μια θεομηνία ή ένας πόλεμος αποδίδονται πια με πολυψήφιους αριθμούς που προκαλούν το δέος των τηλεθεατών. Ταυτόχρονα βέβαια οι τηλεθεατές και επομένως εμείς οι ίδιοι εθιζόμαστε σταδιακά και ασυνείδητα στον ίδιο τρόπο σκέψης. Συνηθίζουμε με τον καιρό να κοιτάμε μέσα απ΄το πρίσμα του χρήματος, να μετριάζουμε τα πάντα με βάση το χρήμα. Αυτομάτως η αξία της ανθρώπινης ύπαρξης υποβαθμίζεται και υποτιμάται. Καθώς επίσης η ενημέρωση κατέστησε το θάνατο ένα συνηθισμένο φαινόμενο με το οποίο εξοικειώθηκε ο τηλεθεατής, κατάφερε ανεμπόδιστη να προχωρήσει σε αριθμητικές προσεγγίσεις. Δεν θα αργήσουμε λοιπόν να ενημερωθούμε για τις δαπάνες των στρατιωτικών αποστολών στην αιματοβαμμένη Λιβύη, ούτε και για τις συνέπειες του πολέμου στον τουρισμό και στην οικονομία της την ίδια στιγμή που ακόμη θα θρηνεί τα θύματα που αυτός άφησε.
Το τραγικότερο πάντως είναι πως η γενική τάση αξιολόγησης με βάση το χρήμα φαίνεται να υποσκελίζει κάθε ηθική και αξία. Η ανθρώπινη υπόσταση χάνεται, ο συναισθηματισμός παραχωρεί τη θέση του στη ψυχρότητα. Οι κοινωνικοί δεσμοί που διατηρούν ενωμένους τους ανθρώπους αποκόπτονται. Εν τέλει ο άνθρωπος λειτουργώντας σαν αριθμομηχανή γίνεται και ο ίδιος ένας αριθμός. Απομονώνεται και αλλοτριώνεται. Χάνει τον προσανατολισμό και το βαθύτερο νόημα της ύπαρξης του που τον θέλει να συναισθάνεται, να συμπονά και να ευαισθητοποιείται. Εξάλλου ένας άνθρωπος δίχως αισθήματα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από μια μηχανή...
Το φαινόμενο αυτό φυσικά δεν μας είναι πρωτόγνωρο. Εδώ και δεκαετίες ο Τύπος και ιδιαίτερα η τηλεόραση δίχως να διαθέτει τους στοιχειώδεις ηθικούς φραγμούς, μετατρέπει τις ανυπολόγιστες με μαθηματικά κριτήρια καταστροφές σε ψυχρά και απάνθρωπα οικονομικά συμπεράσματα. Η απώλεια της ανθρώπινης ζωής, η καταστροφή του περιβάλλοντος και τα ψυχικά τραύματα που αφήνει μια θεομηνία ή ένας πόλεμος αποδίδονται πια με πολυψήφιους αριθμούς που προκαλούν το δέος των τηλεθεατών. Ταυτόχρονα βέβαια οι τηλεθεατές και επομένως εμείς οι ίδιοι εθιζόμαστε σταδιακά και ασυνείδητα στον ίδιο τρόπο σκέψης. Συνηθίζουμε με τον καιρό να κοιτάμε μέσα απ΄το πρίσμα του χρήματος, να μετριάζουμε τα πάντα με βάση το χρήμα. Αυτομάτως η αξία της ανθρώπινης ύπαρξης υποβαθμίζεται και υποτιμάται. Καθώς επίσης η ενημέρωση κατέστησε το θάνατο ένα συνηθισμένο φαινόμενο με το οποίο εξοικειώθηκε ο τηλεθεατής, κατάφερε ανεμπόδιστη να προχωρήσει σε αριθμητικές προσεγγίσεις. Δεν θα αργήσουμε λοιπόν να ενημερωθούμε για τις δαπάνες των στρατιωτικών αποστολών στην αιματοβαμμένη Λιβύη, ούτε και για τις συνέπειες του πολέμου στον τουρισμό και στην οικονομία της την ίδια στιγμή που ακόμη θα θρηνεί τα θύματα που αυτός άφησε.
Το τραγικότερο πάντως είναι πως η γενική τάση αξιολόγησης με βάση το χρήμα φαίνεται να υποσκελίζει κάθε ηθική και αξία. Η ανθρώπινη υπόσταση χάνεται, ο συναισθηματισμός παραχωρεί τη θέση του στη ψυχρότητα. Οι κοινωνικοί δεσμοί που διατηρούν ενωμένους τους ανθρώπους αποκόπτονται. Εν τέλει ο άνθρωπος λειτουργώντας σαν αριθμομηχανή γίνεται και ο ίδιος ένας αριθμός. Απομονώνεται και αλλοτριώνεται. Χάνει τον προσανατολισμό και το βαθύτερο νόημα της ύπαρξης του που τον θέλει να συναισθάνεται, να συμπονά και να ευαισθητοποιείται. Εξάλλου ένας άνθρωπος δίχως αισθήματα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από μια μηχανή...
9 σχόλια :
Με ακριβώς αυτό το σκεπτικό έγραψα κάποτε το ποίημα όλα είναι χρήμα. Αλλά αναρωτιέμαι τελικά πόσο εύκολα αποτιμάται το κοινωνικό κόστος;
μπραβο φιλε μου !!!πολυ καλο...θα το αναδημοσιευσω !!!καλο Σαββατοκυριακο Crux!!
Αποτιμάται άραγε ;
Έχουμε συνειδητοποιήσει σαν κοινωνία τις συνέπειες αυτής της νοοτροπίας ;
Αμφιβάλλω.
Λίγοι νοιάζονται πλέον για το κοινωνικό κόστος, ανεξάρτητα αν αυτό τελικά μας επηρεάζει όλους.
Είναι πάντως θλιβερό να χάνουμε την ανθρωπιά μας και να λειτουργούμε μηχανικά, σαν υπολογιστές σχεδιασμένοι να επιδιώκουν το κέρδος.
Το ποίημα σου δήμε περιγράφει εύστοχα αυτή την κατάντια.
Προσπαθούμε άσκοπα να μετρήσουμε ζωές,ψυχές, τα πάντα εν τέλει με γνώμονα το χρήμα.
Τόσο ρηχή και τόσο ναρκωμένη είναι η σκέψη μας...
Καλησπέρα Όστρια.
Αναδημοσίευσε ελεύθερα.
( άλλο που δεν θέλω ! )
Καλό σαββατοκύριακο και σε εσένα.
Θα ήθελα να ξέρω πάντως την αφορμή που έφτασες σε αυτή την ανάρτηση.
Δεν είναι κάποια συγκεκριμένη. Απλώς απορούσα πώς συζητήσεις για πολέμους ή οικολογικά θέματα καταλήγουν στο τέλος συζητήσεις για την οικονομία.
Και μάλλον θα μείνω με την απορία.
Είναι η νέα αμερικάνικη μέθοδος, όπου όλα αποτιμώνται σε δολάρια, ήδη από την εποχή του Καρυωτάκη.
Το διδαχτήκαμε φέτος το ποίημα. Καθόλου απίθανο να με παρακίνησε αυτό.
Δεν γνωρίζω πόσο διαδεδομένη ήταν αυτή η αντίληψη τότε αλλά οι στίχοι του Καρυωτάκη αποδείχτηκαν προφητικοί...
το αναδημοσιεύω και εγω...πολύ σωστος
Δημοσίευση σχολίου