5 Μαρτίου 2011

Επανακαθορίζοντας έννοιες.

"Πριν ξεκινήσουμε να συζητάμε, πρέπει πρώτα να ορίζουμε τις έννοιες για να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε (Σωκράτης)"
  Στο ερώτημα αν σήμερα το δημοκρατικό πολίτευμα ισχύει και λειτουργεί ομαλά οι απόψεις διαφέρουν και οι διαφωνίες που προκύπτουν είναι έντονες. Οι συζητήσεις που πραγματοποιούνται για το ζήτημα αυτό είναι στην πλειοψηφία τους ατελέσφορες γιατί δεν προηγείται η απαραίτητη διασαφήνιση της έννοιας του όρου δημοκρατία. Η αφηρημένη εντύπωση που διαθέτει ο κόσμος γι΄αυτήν είναι και ο λόγος που αδυνατούμε να καταλήξουμε σ΄ένα κοινό συμπέρασμα.
  Καταρχήν αξίζει να αναφέρουμε τα χαρακτηριστικά - κι ας είναι ήδη γνωστά - του δημοκρατικού πολιτεύματος. Στη δημοκρατία όλες οι εξουσίες πηγάζουν απ΄το λαό για το λαό. Υπάρχει επίσης ελευθερία έκφρασης (ελευθεροστομία), ισότητα στο λόγο (ισηγορία), ισότητα απέναντι στο νόμο (ισονομία) και αξιοκρατία. Επομένως για να θεωρηθεί ένα πολίτευμα ή - για να μιλήσουμε πιο ελεύθερα - ένα κράτος δημοκρατικό πρέπει να διαθέτει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Εάν κάποιο απ΄αυτά τα "θεμελιώδη" χαρακτηριστικά παύει να ισχύει τότε αυτομάτως και το πολίτευμα παύει να είναι δημοκρατικό. Βέβαια, τα δικαιώματα
της εκλογής,της ελευθεροστομίας,της ισηγορίας και της ισονομίας είναι κατοχυρωμένα και τουλάχιστον θεωρητικά το κράτος μας λειτουργεί δημοκρατικά. Το φλέγον ζήτημα είναι αν αυτά τα δικαιώματα εφαρμόζονται πρακτικά.
  Προσπαθώντας να χαρακτηρίσουμε ένα πολίτευμα το πιο σύνηθες σφάλμα στο οποίο υποπίπτουμε είναι η ερμηνεία του με βάση μόνο ένα μέρος του συνόλου του και όχι ολόκληρο το σύνολό του. Για παράδειγμα, αν θέσουμε σε έναν πολίτη την ερώτηση γιατί το πολίτευμα μας είναι δημοκρατικό η απάντηση που θα λάβουμε προφανώς θα είναι : "Επειδή εμείς οι ίδιοι εκλέγουμε τους πολιτικούς μας ηγέτες". Σε πρώτη άποψη η θέση αυτή δείχνει να είναι σωστή. Όμως, αναλύοντας την συνειδητοποιούμε γρήγορα ότι είναι το λιγότερο που μπορούμε να πούμε αφελής. Αυτό γιατί η εκλογή αρχόντων είναι αποκλειστικά ένα χαρακτηριστικό της δημοκρατίας και όχι η ίδια η δημοκρατία. Τι συμβαίνει λοιπόν με τα άλλα χαρακτηριστικά του δημοκρατικού πολιτεύματος ; ισχύουν κι αν ναι σε ποιο βαθμό ;
  Αρχίζοντας απ΄το δικαίωμα της ελευθεροστομίας, όλοι αποδεχόμαστε πως αυτό ισχύει. Ο καθένας έχει τη δυνατότητα να εκφράσει ελεύθερα την άποψή του και να διαμαρτυρηθεί για πολιτικά και άλλα ζητήματα. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με το δικαίωμα της ισηγορίας. Γνωρίζουμε φυσικά ότι στη σύγχρονη κοινωνία η πολιτική αντιπροσώπευση επιβάλλεται εξαιτίας του μεγάλου πληθυσμού.  Αντιλαμβανόμαστε επίσης πως δεν μπορεί να είναι η ίδια η πολιτική αντιπροσώπευση αυτή που περιορίζει το δικαίωμα της ισηγορίας. Αντίθετα η ισηγορία πλήττεται και στην ουσία παραβιάζεται μέσω του Τύπο και συγκεκριμένα της τηλεόρασης. Καθώς είναι αδύνατο να υπάρξει σημερινή "εκκλησία του δήμου" ο Τύπος επωμίζεται την ευθύνη να παρουσιάσει τις απόψεις των πολιτών δια μέσω των αντιπροσώπων τους αλλά και μέσω συνεντεύξεων των ίδιων. Σήμερα, όλα τα κόμματα της Βουλής διαθέτουν ποσοστό ψήφων μικρότερο του 25% και η ο τηλεοπτικός χρόνος που αφιερώνεται για τους εκπροσώπους αυτών είναι υπερβολικός. Η δυσανάλογη αυτή σχέση καταπατά  το δικαίωμα της ισηγορίας καθώς παρέχεται ελάχιστος χρόνος προβολής για μια πολύ μεγάλη και ανένταχτη κομματικά μερίδα του ελληνικού πληθυσμού. Ακόμη όμως και αν αυτή η μερίδα ήταν μικρή, πάλι θα έπρεπε να ο χρόνος προβολής της κάθε πολιτικής άποψης να μοιράζεται ισάξια! Φυσικά, η επίμονη - μέχρι και προπαγανδιστική - ανάδειξη των ίδιων πολιτικών προσώπων οφείλεται σε οικονομικές συνωμοσίες. Συνομωσίες στις οποίες συμμετέχουν και οι εκπρόσωποι του δημοκρατικού πολιτεύματος. Ουσιαστικά λοιπόν το δικαίωμα της ισότητας στο λόγο υπονομεύεται εξαιτίας της επιτήδειας προσπάθειας των βουλευτών να επιβάλλουν την άποψή τους "απομονώνοντας" οποιαδήποτε άλλη(δεν μπορούμε εννοείται, να κατηγορήσουμε γι΄αυτό έναν ιδιωτικό σταθμό).
   Σχετικά με το δικαίωμα ισονομίας, διαπιστώνουμε εύκολα πως ούτε και αυτό υφίσταται. Θα μπορούσε να πει κανείς μάλιστα ότι η ισχύς του νόμου πάνω του είναι αντιστρόφως ανάλογη του βάθους της τσέπης του! Όσον αφορά λοιπόν τους πολιτικούς, αυτοί δικάζονται μόνοι τους όπως καθορίζει το βουλευτικό άσυλο αλλά ποτέ δεν καταδικάζονται. Όσον αφορά τους έχοντες και κατέχοντες, αυτοί έχουν τη δυνατότητα να αποκτούν την καλύτερη νομική υποστήριξη από τους μεγαλύτερους δικηγόρους, ακόμη και να διαφθείρουν δικαστές. Τέλος, όσον αφορά τους απλούς πολίτες, τους οικονομικά ανίσχυρους, ένα παράπτωμα όπως μια μικροληστεία το οποίο μπορεί να πράττεται αναγκαστικά λόγο επιβίωσης αντιμετωπίζεται συχνά με πολύ σκληρό και απάνθρωπο τρόπο.
   Αυτά είναι μόνο ορισμένα απ΄τα δεκάδες παραδείγματα που επιβεβαιώνουν ότι το δικαίωμα της ισηγορίας αλλά ιδιαίτερα αυτό της ισονομίας δεν ισχύει. Και όλα αυτά δίχως να αναφέρονται παραδείγματα αυταρχισμού της εξουσίας που εναντιώνεται στην ίδια τη θέληση του λαού. Δεν είναι λοιπόν ισοπεδωτικό αλλά αντιθέτως υπεύθυνο το να παραδεχτούμε πως το πολίτευμα μας δεν είναι δημοκρατικό. Αυτό δεν πρέπει να μας φοβίζει, ούτε και να μας απελπίζει αλλά να μας δίνει κίνητρο για ριζική αναδιαμόρφωση του πολιτικού μας συστήματος. Τέλος, για να προβλεφθούν ορισμένες αντιδράσεις, πρέπει να επισημανθεί πως το γεγονός ότι η χώρα μας βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από τριτοκοσμικές χώρες ή σε περισσότερο ελεύθερη κατάσταση απ΄την περίοδο της Χούντας δεν συνεπάγεται πως είναι και δημοκρατική.

7 σχόλια :

Ανώνυμος είπε...

FILE CRUX PL EPIKAIRO T ARTHRO S AFTO K TAIRIAZEI GANDI S AFTA P VIONOUME TS DISKOLOUS AFTOUS KAIROUS

Crux είπε...

Ευχαριστώ φίλε ανώνυμε...

OSTRIA είπε...

kαλησπερα Crux και μπραβο!!!!!!!!!

Crux είπε...

Καλησπέρα Όστρια...

Ανώνυμος είπε...

Σπανια καποιος με βαζει σε σκεψεις ..

Πολυ καλο το αθροο

Ευχαριστωω

Νεφέλη Αλλού Yalu είπε...

Πολύ εύστοχες όλες σου οι παρατηρήσεις!! Συγκεκριμένα έχω να πω κάτι με αφορμή τις τελευταίες γραμμές.. Πρέπει να συγκρινόμαστε με κάτι ανώτερο από εμάς, προσπαθώντας, αν όχι να το φτάσουμε, τουλάχιστον να καταφέρουμε ένα κομμάτι του και όχι να βλέπουμε το χειρότερο και να επαναπαυόμαστε ως προς αυτά ήδη έχουμε καταφέρει και για τα οποία ξεχνάμε συχνά να αγωνιστούμε θεωρώντας τα αυτονόητα... Αυτά!! Α! και η τηλεόραση μπορεί μόνο να επιδεινώσει την κατασταση.. Και όπως είχε πει ο Μποντλέρ για το κρασι, εγώ θα το πω για την τηλεόραση..Καθως και τα δύο συμβάλλουν στην αδρανοποίηση του ανθρώπου, και του στερούν την πνευματική του ακεραιότητα : "Η τηλεόραση ντύνει και τη πιο άθλια τρώγλη με λαμπρή πολυτέλεια,
τη μεταμορφώνει σε χρυσό παλάτι
με τις χρυσές, τις πορφυρές λάμψεις του που μοιάζουν ήλιο που δύει στην ομίχλη" Συγχαρήτηρια

Crux είπε...

Καλησπέρα Νεφέλη,
πολύ σημαντικό αυτό που αναφέρεις στην αρχή, αν επιζητούμε την πρόοδο πρέπει να θέτουμε υψηλούς στόχους. Τόσο καιρό επαναπαυόμασταν συγκρινόμενοι με κατώτερους οικονομικά λαούς και λαούς με λιγότερη ελευθερία. Το αποτέλεσμα είναι πρώτα η στασιμότητα και έπειτα η κοινωνική παρακμή.
Αυτό θα έλεγα πως ισχύει και σε ατομικό επίπεδο, ο άνθρωπος εξελίσσεται και προοδεύει μόνο αν διαθέτει οράματα και προσδοκίες.
Η ρήση "υπάρχουν και χειρότερα" όχι μόνο αποδείχθηκε μη σοφή αλλά και καταστροφική πολλές φορές για τη δημιουργικότητα του ανθρώπου.
Σχετικά με την τηλεόραση, έχει καταντήσει ένα άχρηστο μέσο, ένα όπλο στυγνών δολοφόνων της νοημοσύνης για το οποίο σιχάθηκα απ΄τα δεκαεφτά μου να μιλάω.
Σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο σου. Καλή συνέχεια.